Koffie nemen we vandaag de dag een beetje voor lief. We drukken op de knop van het koffiezetapparaat en boem, koffie klaar in drie seconden. Sta je wel eens stil bij de oorsprong van jouw kopje koffie?
Zelf doe ik dat niet, als ik heel eerlijk ben. Maar vandaag komt daar verandering in. We gaan tot op de bodem uitzoeken waar ons kopje koffie vandaan komt. ☕️
We gaan terug de geschiedenis in, beantwoorden alle vragen die ons te binnen schieten en kijken ook even hoe het er hedendaags aan toe gaat in de koffiewereld.
Niemand kan met 100% zekerheid vertellen waar en hoe koffie is ontstaan. Maar één ding waar de wereld het over eens is, is dat de eerste koffiebonen zijn ontdekt in Ethiopië.
Er was eens een geitenherder genaamd Kaldi. Kaldi liep met zijn geiten over het platteland van het Ethiopische koninkrijk Kaffa. Plotseling merkte hij dat zijn geiten zich vreemd gedroegen.
Hij kon zijn ogen niet geloven: De geiten waren aan het... dansen?! Dit was niet normaal. Kaldi kwam er al snel achter dat de geiten rode bessen hadden gegeten en hij concludeerde dat dit de oorzaak was.
Dit moest en zou een of ander magisch fruit moeten zijn, dacht hij. Hij besloot een paar van deze "magische bessen" mee te nemen en introduceerde ze aan een monnik voor een verklaring.
Wat de monnik deed? Die was niet zo blij. Nadat Kaldi uitlegde wat er was gebeurd met zijn geiten, verklaarde de monnik de bessen als duivelse verleiding. Hij gooide ze kwaad de open haard in. 🔥
Maar al snel roken de monniken een unieke en aromatische geur vanuit het vuur. Kwam dit van de bessen? Ze renden snel richting het vuur om de gebrande bonen te redden.
Dit was de allereerste roasted coffee. Niet lang hierna werden de koffiebonen gemalen en gekookt om te produceren wat we vandaag de dag kennen als koffie.
Koffie besloot zijn wereldtoer te starten door naar het noorden te reizen in de 15e eeuw. Op de boot vaarden de boontjes vanuit Ethiopië over de Rode Zee naar Yemen. De haven waar ze aankwamen, heette Mocha. Tegenwoordig kennen we deze plaats als de havenstad Mokka.
Vanaf dit moment begonnen ze in Yemen koffiebonen te verbouwen. Zo werd koffie populair in Egypte, Perzië en Turkije. Het werd zelfs een beetje te populair; koffiehuizen vond je om elke hoek.
Dit was de plek waar je heen ging om informatie te delen en om nieuws te horen. Deze koffiehuizen werden dus het epicentrum om te socialiseren.
Begin 1500 besloot de rechtbank in Mecca echter dat koffie verboden moet worden om zijn effecten. Koffie werd ook verboden in Cairo en in heel Ethiopië.
De koffiedrinkers waren het hier niet mee eens en rellen braken uit in de straten. Uiteindelijk kreeg koffie gerechtigheid en mocht het weer worden gedronken. 🥳
Europese ontdekkingsreizigers kwamen in aanraking met de koffiehuizen. Ze waren op slag verliefd. Dit moet iedereen proeven!
De koffiebonen zetten hun tocht door naar Europa en Azië. Naar het oosten door India en Indonesië heen, naar het westen door Italië en de rest van het continent.
Wij willen natuurlijk ook weten of ons kikkerlandje een rol heeft gespeeld in de verspreiding van koffie, of niet? En jazeker, dat hebben we gedaan. Dat is gewoon leuk om te weten.
In de late jaren 1600 begonnen wij koffie te verbouwen. Dit hadden wij al tientallen jaren eerder geprobeerd, maar dit was jammer genoeg misgegaan. Zou dit door ons koude klimaat zijn gekomen?
Dat is waarom ze nu besloten niet op eigen bodem te verbouwen: vrienden in Sri Lanka stuurden koffiebonen naar de Nederlandse gouverneur in Java, Indonesië.
Zo werd koffie uit Indonesië beroemd. 'Java' werd een synoniem voor arabicakoffie. De koffieplanten vonden ook hun weg naar Sumatra en Celebes. Koffieteelt op Indonesische bodem bleef groeien en groeien.
Toen in 1570 koffie eindelijk in Venetië aankwam, werd het al snel populair. Maar in het jaar 1615 besloot de paus dat het drankje wel satanisch moest zijn.
Na wat inspectie, gaf hij toe aan de koffie. De paus besloot de drank te dopen en verklaarde het tot een christelijk drankje. The Holy Coffee.
In de loop van de jaren 1600 begon ook Europa de koffiehuizen uit de grond te stampen. Het eerste koffiehuis verscheen in Venetië. En net als in het Midden-Oosten werden deze koffiehuizen ware sociale hubs.
Voor de Engelse heren werden koffiehuizen hun go-to plaats. Hun vrouwen begonnen boos te worden, aangezien hun mannen nooit meer thuis waren en alleen nog koffie zaten te drinken.
In 1674 werd er een anoniem pamflet verspreid: Women's Petition Against Coffee. Dit in een poging om koffie te verbieden en hun mannen terug naar huis te brengen.
Als dat nou niet de meest vermakelijke en levendig geschreven historische gebeurtenis is, dan weet ik het ook niet meer.
Daar zijn wij weer: de Nederlanders spelen ook hier een rol in. Leuk he?! Aan het begin van de 18e eeuw gaven wij een jonge koffieplant aan koning Louis de 14e van Frankrijk.
Nu mocht je denken 'wat hebben wij dan voor Amerika gedaan?'. Geduld, hier komt het: de kapitein van de Franse marine kwam langs en kreeg een stuk van de plant mee.
Hij nam zijn stuk van de koffieplant mee en vaarde met zijn schip uit over de Atlantische Oceaan. Op naar Caribisch gebied, waar zich toevallig de ideale groeiomstandigheden voor koffie bevonden. Hij plantte de koffieplant en zo is koffieteelt begonnen in Amerika.
Oh, je bedoelt de grootste koffieteler op onze planeet? Een Braziliaanse colonel genaamd Francisco de Melo Palheta werd gestuurd naar Guyana, met als grootste missie om koffie te halen en te brengen naar Brazilië.
De colonel vroeg om koffiebonen bij de Franse gouverneur in Guyana. Helaas voor hem werd zijn verzoek afgewezen. Toch moest en zal hij koffie meenemen naar Brazilië.
Daarom stapte hij over naar plan B. De Franse gouverneur had een erg vriendelijke vrouw. Fransisco zag zijn kans en werkte zijn magie uit op haar. Zijn plan slaagde uiteindelijk en ze gaf hem een handvol koffiebonen mee.
Met dat handjevol kwam hij terug naar Brazilië en zo begon het grootste koffie imperium ter wereld.
Niemand weet precies waar of wanneer, maar de koffieplant is ontdekt in Ethiopië rond de tiende of elfde eeuw. De koffie legde een wereldreis af, beginnend met de tocht naar Yemen. Hier begon men koffieplanten te verbouwen. Binnen no-time verspreidde de koffie naar Perzië, Egypte, Syrië en Turkije. Van daaruit heeft koffie de hele wereld voor zich gewonnen.
Wauw, koffie heeft een lange reis afgelegd. De oorsprong van koffie is zeker geen simpele. Maar hoe makkelijk is het nu wel niet om een kop koffie te zetten? Het enige wat je nodig hebt zijn wat koffiebonen uit de supermarkt en een goed koffiezetapparaat met bonen in de keuken.
Hopelijk heb ik hiermee de vraag van waar koffie oorspronkelijk vandaan komt goed genoeg beantwoord. Nu raad ik je zeker aan om al je vrienden met deze weetjes en feitjes omver te blazen.
En laten we ons kopje koffie niet meer voor lief nemen! Cheers ☕️
